17 Noy - 10 Apr 22
Mir Nadir Zeynalov: Mistik ruhun ömrü retrospektiv fərdi sərgi
17 noyabr, 2021 – 10 aprel, 2022
Mir Nadir Zeynalov son dərəcə hərtərəfli qabiliyyətə malik bir insan idi. Onun sözdə, rəngdə və musiqidə təzahür edən poetik dünyaduyumu metaforikdir. Sənətkarın dünyaya baxışı təkcə duyğu, vizual qavrayışla məhdudlaşmırdı: rəssam qaçınılmaz olduğunu qəbul etdiyi gerçəklikdən yola çıxaraq, hadisələrin dərin mahiyyətini, onların dərkedilməz daxili yaşam prosesini üzə çıxarırdı.
Mir Nadir Zeynalovun yaradıcılığı sinkretikdir: o, yaradıcı özünüifadənin sərhədlərini genişləndirərək, rəngkarlıqdan musiqiyə, musiqidən poeziyaya keçir. Rəssamın hər bir yeni əsəri digərinin tamamlanmasına xidmət edir: onun şeirlərini oxuyarkən onlarda rəsm əsərlərini görür və anlayır, musiqi meditasiyalarını dinlərkən isə rəngkarın həssas və incə dünyasına qərq olursan. Bununla belə, heç kəs rəssamın dünyasına tam şəkildə varid olmaq iqtidarında deyil; insanlar olsa-olsa bu dünyaya sadəcə toxuna bilərlər. Mir Nadir Zeynalovun bizə miras qoyub getdiyi dünyası – sevginin, ehtirasın və həyat eşqinin aramsız axınının yaratdığı rəsm, şeir, musiqi, mənəviyyat və həyatın mənasını dərketmə dərinliyinə malik xüsusi bir gerçəklikdir.
Rəssam öz yaradıcılığı haqqında belə deyirdi: “İncəsənət duadır, yaratdıqca elə bil dua edirsən.” Mir Nadir fiqurativlikdən predmetsizliyə və əksinə keçidləri ayın cazibə qüvvəsinin təsirinə tabe olaraq yaranan qabarma və çəkilməyə bənzəyir. Bu keçidlər bizə bütün canlı və gözəl olanın ölçüsünü müəyyən etmək üçün qurulmuş bir mexanizmin kəfgirini xatırladır. O, işləyərkən şaman kimi meditasiya vəziyyətinə düşür, fırçanı yönləndirmir, rəng damlalarının istiqamətlərinə və ya sıçramalarına nəzarət etmirdi. Onun üçün ruhun səmaya yüksəldiyi və insanın sirli bir qüvvə tərəfindən idarə olunduğu, sonra da hansısa anda bu gücün insanı tərk etdiyi və sənətçinin kətandan uzaqlaşdığı zaman kəsiyi, yəni prosesin özü gözəl idi.
“Mən xoşbəxt bir insanam – Tanrı məni istedadla mükafatlandırdı, kainatla, Yaradanla ünsiyyət üçün bir yol açdı. Bir çox insana bu nəsib olmur.” Mir Nadir Zeynalovun uzun illər əvvəl söylədiyi bu kəlamlar indi təkcə həyat kredosu deyil, həm də yaradıcılıq vəsiyyəti kimi səslənir.
Sərginin kuratoru Şirin Məlikovadır.
Xüsusi təşəkkürlər:
Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası
Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Mir Nadir Zeynalovun şəxsi qalereyası
İlal Əhmədov
Səyavuş Əlizadə