10 İyn - 09 Okt 16
YARAT Müasir İncəsənət Məkanı Azərbaycanın 7 gənc rəssamı Fərhad Fərzəliyev, İlkin Hüseynov, Sitara İbrahimova, Aida Mahmudova, Elturan Məmmədov, Habib Saher, Zamir Süleymanov və 7 modern incəsənət ustaları Eldar Ağamalov, Ənvər Əsgərov, Rasim Babayev, Böyükağa Mirzəzadə, Toğrul Nərimanbəyov, Tahir Salahov və Tələt Şıxəliyevin əsərlərindən ibarət Müqavimət haqqında 300 söz adlı qrup sərgisini təqdim edir.
Müqavimət haqqında 300 söz iki cür müqavimətin mövcudluğundan irəli gəlir: həm şəxsi, həm də siyasi. Vətəndaş cəmiyyətinin quruluşunda müqavimət mühüm sosial vəzifə daşıyır. 7 gənc Azərbaycan rəssamı müqavimət anlayışını araşdıraraq, ölkə gənclərini düşündürən gender münasibətləri, mədəniyyət stereotipləri və sosial-siyasi əminsizlik kimi əsas mövzuları bu sərgidə təqdim edirlər. Yeni ərsəyə gətirilmiş bu əsərlərdə həm bugünkü Azərbaycan cəmiyyətinin bütövlükdə apardığı, həm də vətəndaşlarımızın fərdi surətdə üzləşdiyi mübarizələr tədqiq olunur. Rəssamlar, özlərinin də məxsus olduqları gənc nəslin səsləndirdiyi fikirləri iqtisadi qeyri-sabitlik və geosiyasi iğtişaşlar zamanından keçirib yeni kapitalizm və sosial məlumatlılıq əsrinə çatdırırlar.
Nümayiş etdirilən yeni əsərlər XX əsrin 60-cı illərin rəssamları tərəfindən yaradılmış köhnə əsərlərə üz tutur, onlarla söhbətləşirlər. Əksəriyyəti indiyəcən heç sərgilənməmiş həmin modern incəsənət əsərləri Sovet dönəmində meydana gəlmiş müqaviməti – sosialist realizminə və təbliğat incəsənətinə zidd çıxmağı əks etdirirlər. Modern incəsənət ustaları indi də yeni nəsil ölkə rəssamlarının ilham mənbəyini və etibarlı bünövrəsini təşkil edirlər.
Sitara İbrahimova və Fərhad Fərzəliyev özlərinin Reflektor (2016) və Gör nə yeyib-içməli yerdir! (2016) adlı video əsərlərində istehza və yumor vasitəsilə gender məsələlərinə aid ən çox yayılmış stereotipləri dağıdırlar. Buna bənzər bir inad – azadlığa yol açmaq cəhdi Tələt Şıxəliyevin non-konformist rəngkarlıq tablosu olan Gənc oğlanın portreti (1961) adlı əsərində də ifadə olunmuşdur. Bu işlərin qarşısında Tahir Salahovun Analara ithaf (1986) adlı əsərindəki sakitlik onların tam əksi kimi görünür. Həmin tabloda ifadəsini tapmış zamanın ötüb-keçməsi Habib Saherin Qodonu gözləyərkən (2016) adlı əsərində davam etdirilir, təsviri sənətin tarixi istinadları vasitəsilə ənənəvi dünyagörüşlərinin tədricən dağılmasına xidmət etməyə başlayır.
Müqavimətin fenomenal təzahürünü Aida Mahmudovanın Adsız adlı əsərində görmək olar. Əsasən, tənzif parçasından hazırlanmış onun bu yeni əsəri fərdi mübarizənin elə cismani ifadəsidir ki, nəhəng nisbi ölçüsünə görə yerləşdiyi məkanı doldurması vasitəsilə seyrçilərlə paylaşmış olur. İfrat cisimliyinə görə bu instalyasiya Rasim Babayevin Torpaq neft ilə zəngindir (1976) adlı ekspressionist əsəri ilə səsləşir.
Şəxsi ruhi-mənəvi aləminin ictimai-siyasi gerçəkliyə necə çevrilməsi Ənvər Əsgərovun Üfüqdə yox olanlar (1985) adlı rəngkarlıq tablosunda özünü büruzə vermişdir. İctimai məkanların müasir quruluşuna dair yanaşmalar İlkin Hüseynovun Müvəqqəti narahatçılığa görə üzr istəyirik (2016) adlı foto işlərində təqdim olunaraq, uzun müddətli keçid dövrünü yaşayan şəhərin və cəmiyyətin fasad üzünü nümayiş etdirir. Zamir Süleymanovun İddia (2016) adlı əsərində araşdırılan ideoloji mübarizədə Bakının memarlığında nəzərə çarpan yeni əlamətlər əks etdirilmişdir.
Sərginin tamamlayıcı nöqtəsi olaraq, burada Azərbaycanın 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyini əldə etdiyi zamandan ölkəmizin siyasi gerçəkliyini müəyyənləşdirən münaqişəni ifadə edən naməlum qara dağlar obrazı yerləşdirilmişdir. Dağlıq Qarabağ ərazisində populyar mahnıların təsadüfü seçim yolu ilə toplanmış 20 musiqi parçasının sədaları Elturan Məmmədovun Adsız yüksəkliklər (2016) adlanan əsərinin təsirini bir az da gücləndirir. Əsər, Böyükağa Mirzəzadənin sülhə çağırış səsləndirən 1945 (1976) adlı tablosu ilə ziddiyyətli tərzdə yan-yana yerləşdirilmişdir. Ustadın modern incəsənətə aid həmin şah əsəri ‘НЕТ’ (‘YOX’) kəlməsi ilə müqavimətin əbədi formasını nümayiş etdirir.
Sərginin kuratorları Suad Qarayeva-Maleki və Björn Geldhofdur.
Sərgidə nümayiş olunan modern incəsənət rəssamlarının əsərləri Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası tərəfindən təqdim olunmuşdur.
Sərgi: 300 Word on Resistance
Məkan: YARAT Müasir İncəsənət Mərkəzi, Bayıl (Dövlət Bayrağı Meydanı yaxınlığında)
Tarixlər: 10 İyun 2016 – 9 Oktyabr 2016
İş saatları: Çərşənbə axşamı – Bazar, 11:00 – 20:00
Giriş sərbəstdir
www.yarat.az