Əmək, İstirahət Və Xəyallar: 1960-1980-Ci İllər Azərbaycan Ustadlarının Gözləri İlə sərgisində Azərbaycanın sovet dövrünün təsviri incəsənətinin ən vacib mərhələsini müəyyən etmiş Azərbaycanın korifey rəssamlarının əsərləri nümayiş olunur. 1953-cü ildə İosif Stalinin ölümündən sonra, Sovet İttifaqını özünüifadə azadlığının yeni dalğası bürüdü və ilk olaraq bundan rəssamlar yararlandılar. Belə ki, Tahir Salahov kimi aparıcı rəssamlar, xətlər ifadəliyinin və təsvirin emosionallığının təsirini artırmaq üçün, realizm texnikasını gücləndirib və məşhur “Sərt üslubu” formalaşdırdıqları halda, digərləri büsbütün realizmdən imtina etdilər. Сavad Mircavadovun rəhbərliyi altında rəssamlar rənglərin cəsarətli uyğunluğunu və həm forma, həm də məzmununa görə son dərəcə laylı texnika tətbiq etməyə başladılar. Mövcud vəziyyətlə bağlı öz narazılıqlarını ifadə etmək istəyən bu rəssamlar, birlikdə Abşeron koloristlər məktəbini yaradaraq, tez-tez öz əsərlərinə şərq simvolları və xalq nağılları dilindən istifadə etməklə, zəruri, dünyəvi motivləri daxil edirdilər. Digərləri isə (Böyükağa Mirzəzadə, Maral Rəhmanzadə və b.) yeni aşkarlıq və tərəqqi dövrünü əks etdirməklə, ölkə həyatında dəyişikliklərin realist ötürülməsi ilə bağlı texnikalarını daha da səlisləşdirdilər.
Sərgi, incəsənət vasitəsilə yenidən analiz edilmiş, yenidən mənalandırılmış və yenidən təsvir edilmiş sovet gerçəkləri ilə qurulmuş həyatı əks etdirir. Sərgi, iş başında olan və istirahət edən müxtəlif peşə sahiblərinin portretlərindən başlayır. Daha sonra, təsvirlər əvvəlcə sənayenin inkişafından, daha sonra qızğın şəhər mühiti və nəhayət, ailə həyatının özəl gerçəkliklərinə yönəlir. Bir tərəfdən məişət həyatının səmimiliyi, digər tərəfdən isə əsrarəngiz Azərbaycan təbiətinin bəxş etdiyi nəfisliyi qarşı-qarşıya qoyan sərgi ekspozisiyası, öz istiqamətini qəfildən dəyişir. Həm tanış olan bu gözəllik, həm də natürmortlar sanki bir "sirli ruh" əldə etdiyi halda, təbiət mənzərələri xəyallara və ilğımlara yol açır. Yuxarı mərtəbədəki ekspozisiyada simvolizm və əfsanəvi simalar arzular aləmini canlandırmaqla, gizli tənqidlərin kətana daxil olmasına imkan verir.
Ən müxtəlif üslublar və texnikalar vasitəsilə, sərgidə təqdim edilən rəssamlar yeni avanqardı təmsil edir, onların əsərləri isə XX əsr Azərbaycan rəssamlığının "Qızıl dövrünü" əks etdirir. Bu sərgi, bir anlığa ustad rəssamların yaşadığı dünyaya səyahət etmək və onları cuşa gətirən ideyaları və fantaziyaları dərindən düşünmək üçün dəvətdir.
Kurator: Suad Qarayeva-Maleki
Araşdırmaçı: Fərəh Ələkbərli